пали | Комментарии |
48."Pañcimāni, bhikkhave, alabbhanīyāni ṭhānāni samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ.
|
|
Katamāni pañca?
|
|
'Jarādhammaṃ mā jīrī'ti alabbhanīyaṃ ṭhānaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ.
|
|
'Byādhidhammaṃ mā byādhīyī'ti [vyādhidhammaṃ "mā vyādhīyī"ti (sī. pī.)] - pe - 'maraṇadhammaṃ mā mīyī'ti… 'khayadhammaṃ mā khīyī'ti… 'nassanadhammaṃ mā nassī'ti alabbhanīyaṃ ṭhānaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ.
|
|
"Assutavato, bhikkhave, puthujjanassa jarādhammaṃ jīrati.
|
|
So jarādhamme jiṇṇe na iti paṭisañcikkhati – 'na kho mayhevekassa [mayhamevekassa (sī.)] jarādhammaṃ jīrati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ jarādhammaṃ jīrati.
|
|
Ahañceva [ahañce (?)] kho pana jarādhamme jiṇṇe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ [kammantopi nappavatteyya (ka.)], amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū'ti.
|
|
So jarādhamme jiṇṇe socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave – 'assutavā puthujjano viddho savisena sokasallena attānaṃyeva paritāpeti"'.
|
|
"Puna caparaṃ, bhikkhave, assutavato puthujjanassa byādhidhammaṃ byādhīyati - pe - maraṇadhammaṃ mīyati… khayadhammaṃ khīyati… nassanadhammaṃ nassati.
|
|
So nassanadhamme naṭṭhe na iti paṭisañcikkhati – 'na kho mayhevekassa nassanadhammaṃ nassati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ nassanadhammaṃ nassati.
|
|
Ahañceva kho pana nassanadhamme naṭṭhe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū'ti.
|
|
So nassanadhamme naṭṭhe socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave – 'assutavā puthujjano viddho savisena sokasallena attānaṃyeva paritāpeti"'.
|
|
"Sutavato ca kho, bhikkhave, ariyasāvakassa jarādhammaṃ jīrati.
|
|
So jarādhamme jiṇṇe iti paṭisañcikkhati – 'na kho mayhevekassa jarādhammaṃ jīrati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ jarādhammaṃ jīrati.
|
|
Ahañceva kho pana jarādhamme jiṇṇe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū'ti.
|
|
So jarādhamme jiṇṇe na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati.
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave – 'sutavā ariyasāvako abbuhi [abbahi (sī.)] savisaṃ sokasallaṃ, yena viddho assutavā puthujjano attānaṃyeva paritāpeti.
|
|
Asoko visallo ariyasāvako attānaṃyeva parinibbāpeti"'.
|
|
"Puna caparaṃ, bhikkhave, sutavato ariyasāvakassa byādhidhammaṃ byādhīyati - pe - maraṇadhammaṃ mīyati… khayadhammaṃ khīyati… nassanadhammaṃ nassati.
|
|
So nassanadhamme naṭṭhe iti paṭisañcikkhati – 'na kho mayhevekassa nassanadhammaṃ nassati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ nassanadhammaṃ nassati.
|
|
Ahañceva kho pana nassanadhamme naṭṭhe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū'ti.
|
|
So nassanadhamme naṭṭhe na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati.
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave – 'sutavā ariyasāvako abbuhi savisaṃ sokasallaṃ, yena viddho assutavā puthujjano attānaṃyeva paritāpeti.
|
|
Asoko visallo ariyasāvako attānaṃyeva parinibbāpetī"'ti.
|
|
"Imāni kho, bhikkhave, pañca alabbhanīyāni ṭhānāni samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi"nti.
|
|
[jā. 1.5.96 jātakepi] "Na socanāya paridevanāya,
|
|
Atthodha labbhā [attho idha labbhati (syā.), attho idha labbhā (pī.)] api appakopi;
|
|
Socantamenaṃ dukhitaṃ viditvā,
|
|
Paccatthikā attamanā bhavanti.
|
|
"Yato ca kho paṇḍito āpadāsu,
|
|
Na vedhatī atthavinicchayaññū;
|
|
Paccatthikāssa dukhitā bhavanti,
|
|
Disvā mukhaṃ avikāraṃ purāṇaṃ.
|
|
"Jappena mantena subhāsitena,
|
|
Anuppadānena paveṇiyā vā;
|
|
Yathā yathā yattha [yathā yathā yattha yattha (ka.)] labhetha atthaṃ,
|
|
Tathā tathā tattha parakkameyya.
|
|
"Sace pajāneyya alabbhaneyyo,
|
|
Mayāva [mayā vā (syā. kaṃ. pī.)] aññena vā esa attho;
|
|
Asocamāno adhivāsayeyya,
|
|
Kammaṃ daḷhaṃ kinti karomi dānī"ti. aṭṭhamaṃ;
|
|